12 apr De onverwachte consequenties van een vierhoekenbeding
Een vierhoekenbeding is een beding waarbij partijen afspreken dat in de overeenkomst alles is vastgelegd wat tussen partijen is afgesproken. Dit wordt in het Engels ook wel een entire agreement clause genoemd.
Als een klant mij vraagt een overeenkomst na te kijken, heb ik een lijstje, waarbij één van die punten op dat lijstje het vierhoekenbeding is. Als ik tegen de klant zeg, let op, er zit een vierhoekenbeding in de overeenkomst, krijg ik meestal de opmerking dat het vierhoekenbeding er in zit omdat partijen beogen alles vast te leggen in de overeenkomst en dat alle andere zaken die besproken zijn geen onderdeel uitmaken van de overeenkomst.
Als het aankomt op uitleg van een overeenkomst door een rechter is op dit moment de heersende leer dat een overeenkomst normatief moet worden uitgelegd. Dit betekent dat de rechter alle omstandigheden van het geval in ogenschouw neemt bij de uitleg van de overeenkomst.
Dit kan echter anders zijn als er een vierhoekenbeding is overeengekomen. In dat geval kan het namelijk zijn dat de rechter meer aansluiting zoekt bij de letterlijke tekst van de overeenkomst. Dit betekent dat de aanvullende werking van de redelijkheid en de billijkheid en de normatieve uitleg buiten de deur gezet worden. Een neveneffect van een vierhoekenbeding waar niet iedereen rekening mee houdt.
Dit werd recentelijk weer bevestigd door Gerechtshof Amsterdam die in hoger beroep moest oordelen over een beslissing van een lagere rechter die een overeenkomst had uitgelegd door aansluiting te zoeken bij de letterlijke tekst van die overeenkomst, mede omdat er een vierhoekenbeding in was opgenomen. Het Hof bevestigde dat in zo’n geval de overeenkomst inderdaad tekstueel (objectief) kon worden uitgelegd.
Ga dus niet zomaar voorbij aan het vierhoekenbeding!