05 okt Het opstellen van een partnercontract of samenwerkingsovereenkomst
Acht tips, en één misverstand
“Heeft u niet een standaard partnercontract?”
Dit wordt mij vaak gevraagd. Het standaard antwoord dat ik daarop geef, is dat er niet zoiets is als een standaard partnercontract. Een partnercontract kenmerkt zich juist doordat partijen een gezamenlijk doel hebben. En dat doel is voor elke samenwerking bijna anders.
Het maken van een partnercontract of samenwerkingsovereenkomst is ook iets dat de partners best zelf zonder jurist kunnen doen. Mits u de volgende basisregels volgt.
Tip 1: Stel het doel vast
Als u het doel niet helder kunt vaststellen is er waarschijnlijk geen reden tot het opstellen van een partnercontract of samenwerkingsovereenkomst. Dit ziet men soms wel eens gebeuren bij een gewone klant-leverancier-relatie. De leverancier stelt dan “maar we zijn toch partners”. De verantwoordelijke account manager ziet daar dan wel wat in, die is immers opportuun, en dan moet er een partnercontract of samenwerkingscontract komen.
Dat laatste werkt dus niet. Want dan is er gewoon sprake van een klant-leverancier-relatie die prima kan worden beheerst door de inkoopvoorwaarden van de klant of de algemene voorwaarden van de leverancier, of zelfs (als beide onverkwikkelijk waren) door een mantel- of raamovereenkomst waarbinnen nadere overeenkomsten (nadere opdrachten) kunnen worden overeengekomen.
Het doel moet dus liggen in het gezamenlijk iets willen bereiken waarbij beide partijen investeringen doen zonder dat dit voor de ander gelijk gewin ten koste van de andere partner oplevert. Dit doel kan ook best ideologisch zijn. Daar hoeft niet altijd een geldelijke business case aan ten grondslag te liggen.
Tip 2: Schrijf een heldere considerans
De considerans wordt bij het schrijven van de overeenkomst nog wel eens vergeten. Dit is echter een uiterst belangrijk instrument om als het mis gaat tussen de partners om de mediator, arbiter of rechter een handvat te geven over de achtergrond van de overeenkomst. Zie het als een soort management samenvatting.
De considerans vangt meestal aan met “overwegende dat” waaronder dan puntsgewijs de overwegingen geschreven worden. Beperk u hierbij altijd tot feitelijkheden en maak er geen bepalingen van. En met bepalingen bedoel ik dan waarbij de ene partner iets beloofd, garandeert, nalaat of iets wordt opgedragen. Dat moet namelijk verderop in het contract worden geregeld.
Maar wat zet men dan in die considerans? Bijvoorbeeld hoe partners elkaar hebben leren kennen, welk idee zij samen hebben ontwikkeld, waarom zij samen dat idee hebben ontwikkeld, en dat partners de voorwaarden waaronder zij wensen samen te werken in die overeenkomst wensen vast te leggen.
Tip 3: Het eerste artikel, onderwerp van de overeenkomst.
Het eerste artikel is altijd het artikel waarin u in één lid de samenwerking beschrijft. Als u “onderwerp van overeenkomst” te formeel vindt kunt u gewoon “onderwerp van samenwerking” gebruiken.
Waarschijnlijk wordt een artikel met maar één lid. En dat is op zich prima. Probeer hier echter niet al rechten en verplichtingen te van de partners te beschrijven. Want dan wordt het er echt niet leesbaarder op. En die komen namelijk ook later aan bod.
Tip 4: Whats in it for me, and what’s in it for you
Voor de volgende artikelen kunt u die formule hanteren. Hier gaat u dus wel in op wat de rechten en verplichtingen zijn van de partners. Idealiter werkt men twee artikelen met leden uit. “Rechten en verplichtingen Partner A” en “Rechten en verplichtingen Partner B”.
Omschrijf in heldere bewoordingen wat partners inbrengen (geld, marketing, licentie’s, vlijt, kennis). Maar omschrijf ook wat zij moeten nalaten (denk daarbij ook aan exclusiviteit).
Tip 5: Geld!
Geschillen gaan bijna altijd over geld. Zorg er dus voor dat u een goede bepaling geschreven hebt over wie aan wat factureert en hoe de verdeling van inkomsten er uit zien. En als dat al niet eerder aan bod gekomen is, dient hier duidelijk beschreven te staan wie welke kosten draagt (of bijvoorbeeld dat ieder in het kader van de samenwerking iedere partner haar eigen kosten draagt).
Tip 6: Regel een goede exit
Bepaal de looptijd van de overeenkomst en hoe partners periodiek de samenwerking kunnen evalueren en bijstellen. Maar wat nou als de samenwerking tot een einde komt. Echtscheidingen komen immers ook in de beste families voor.
Regel een goede exit. Bepaal wat er dient te gebeuren als partners stoppen. Wie heeft recht waarop en onder welke voorwaarden mag de andere partner met de propositie doorgaan (of mogen zij beide doorgaan).
Ook hier geldt geld. Zie tip 5.
Tip 7: Intellectuele eigendom
Als met de samenwerking intellectuele eigendom gemoeid is dient dit op een juiste wijze regeld te worden.
Als eerste dien ik hier voorop te stellen dat ideëen op zich zelf vrij zijn. Hier valt dus niets te beschermen of aan elkaar te licentiëren. Als het idee dat partners samen hebben tot op zekere hoogte beschermd dient te zijn dan dienen partners daar met elkaar afspraken over te maken (denk aan exclusiviteit en geheimhouding).
Als er echter door een van de partners auteursrechten, octrooien of merken (of licenties daarop) worden ingebracht dan dient in de partnerovereenkomst afdoende omschreven te staan wat voor een (sub)licentie wordt op die ingebrachte rechten. Daarnaast zou de andere partner dan natuurlijk ook graag een garantie zien dat de ingebrachte rechten ook daadwerkelijk aan hem ge(sub)licentieerd mochten worden.
Tip 8: Boiler plate clauses
Maak ook ruimte in het partnercontract voor standaard bepalingen. Denk daarbij aan eventuele overdraagbaarheid van rechten en verplichtingen. Toepasselijk recht en bevoegde rechter (of een arbiter/arbitragecommissie).
Misverstand: samenwerking kom je overeen met een intentieovereenkomst
Een intentieovereenkomst is een overeenkomst waarbij wordt overeengekomen dat partijen met elkaar gaan onderzoeken of zij tot een eventuele overeenkomst kunnen komen en onder welke voorwaarden dat geschiedt. Men reguleert of managet daarmee de pré contractuele fase.
De intentieovereenkomst is dus prima geschikt als voorportaal naar een oprichting van een gezamenlijke besloten vennootschap of in dit geval als voorportaal naar een samenwerkingsovereenkomst. Maar een intentieovereenkomst is op zich geen goed middel om samenwerking overeen te komen.
Tot slot
Met bovenstaande hopen wij u voldoende handvatten te hebben geboden om zelfstandig tot een goede samenwerkingsovereenkomst te komen. Als het niet lukt, of u twijfelt, zijn wij er natuurlijk altijd nog om u daarbij te ondersteunen: met het opstellen van het partnercontract of het controleren van uw eindresultaat.