Magento software: garanties op open source, bugvrij en meerwerk

24 feb Magento software: garanties op open source, bugvrij en meerwerk

Tussen een IT-dienstverlener en opdrachtgever is een geschil ontstaan over verwachtingen rondom de ontwikkeling en levering van een Magento webshop, welke gebaseerd is op open source software.

De IT-dienstverlener (opdrachtnemer) biedt internetdiensten aan voor klanten in retail en e-tail. Sensi (opdrachtgever) is een onderneming gespecialiseerd in het aanbieden van diverse soorten cannabiszaden en voedingssupplementen met cannabidiol, een extract van hennepplanten (CBD-producten).

Sensi is met de IT-dienstverlener overeengekomen dat ze voor haar een nieuwe webshop zou bouwen gebaseerd op Magento software. Partijen zijn begin 2016 drie overeenkomsten met elkaar aangegaan:

1. de Magento E-commerce overeenkomst van 25 maart 2016 (hierna: de ontwikkelovereenkomst);
2. de Warehouse overeenkomst van 12 september 2016 (hierna: de backoffice overeenkomst);
3. de Magento VPS 4 Hosting overeenkomst van 13 juli 2016 (hierna: de hostingovereenkomst).

De ontwikkelovereenkomst ziet op het door de IT-dienstverlener opzetten van een nieuwe webshop gebaseerd op Magento software. De backoffice overeenkomst ziet op het inrichten van een backoffice van de nieuwe webshop. De hostingovereenkomst heeft betrekking op het beschikbaar stellen van de nieuwe webshop voor het internetpubliek (hosting).

In hoofdstuk 2 van de ontwikkelovereenkomst is, voor zover hier van belang, het volgende opgenomen:

Naar aanleiding van ons prettige gesprek op maandag 1 februari bij Sensi Seeds in Amsterdam heb ik deze offerte gemaakt voor het opzetten van een nieuwe Magento webshop. Sensi Seeds heeft de wens uitgesproken om van het huidige maatwerk platform af te stappen en voor een standaardoplossing te kiezen. Magento zou hiervoor volgens ons de ideale oplossing zijn, het is modulair opgebouwd waardoor het zowel kan voldoen aan de huidige wensen als eventuele nieuwe wensen in de toekomst.
Het e-commerce platform zal worden voorzien van een koppeling met DocData voor betalingen, met Exact Globe voor het verwerken van de orders en met PostNL voor de verzendingen. Tevens zal de shop in meerdere talen beschikbaar worden en kunnen er meerdere shops aan het Magento platform gekoppeld worden. Deze offerte is opgesteld voor het overzetten van de eerste shop en geeft tevens een indicatie voor het opzetten van de andere shops in Magento.

Garantieklachten na oplevering

Op 4 augustus 2016 heeft de IT-dienstverlener de eerste versie van de nieuwe webshop op de testomgeving opgeleverd. Enige tijd later zijn de werkzaamheden onder de backoffice overeenkomst op de testomgeving opgeleverd. Sensi heeft vervolgens 90% van het verschuldigde bedrag aan de IT-dienstverlener betaald op grond van de ontwikkelovereenkomst en backoffice overeenkomst (in totaal € 49.050,-).

Na het testen heeft de IT-dienstverlener nieuwe wensen en garantieklachten geregistreerd in de software ontwikkeltool JIRA. De IT-dienstverlener heeft bij Sensi meerwerk in rekening gebracht en werkzaamheden onder garantie verricht.

Sensi heeft sinds 1 februari 2019 de maandelijkse facturen op grond van de hostingovereenkomst niet meer betaald. Sensi heeft vanaf 16 augustus 2018 ook andere facturen van de IT-dienstverlener niet meer betaald. De IT-dienstverlener heeft Sensi meerdere keren zonder resultaat aangemaand om tot betaling over te gaan.

Sensi: IT-dienstverlener heeft geen werkende webshop opgeleverd

Sensi weigert de facturen te betalen omdat volgens haar de IT-dienstverlener ernstig tekort geschoten is in de nakoming van de overeenkomsten en voert daarvoor onder meer de volgende argumenten aan:

Partijen zijn een fixed fee overeengekomen. Tegen betaling van deze fee (vergoeding) zou de IT-dienstverlener een nieuwe webshop ontwikkelen en zouden werkzaamheden aan de backoffice worden verricht. Qua functionaliteit zou de webshop minimaal gelijkwaardig zijn en qua snelheid beter dan de bestaande webshop. Het is volgens Sensi de IT-dienstverlener niet gelukt om de overeenkomsten na te komen: zij heeft verzuimd om een werkende webshop op te leveren.

Sensi heeft toen toegelicht dat volgens haar de webshop die op 2 oktober 2018 is opgeleverd nog niet testwaardig was en niet goed genoeg voor livegang. Een van de door Sensi genoemde problemen was dat een bestelling via de webshop niet kon worden betaald. Ook waren de landen waar geen cannabis mag worden verkocht niet geblokkeerd en deed de zoekfunctie het niet. De IT-dienstverlener heeft in reactie hierop verklaard dat het betaalprobleem niet aan haar lag maar aan de payment provider. Dit probleem zou binnen 20 minuten, nadat het was gemeld, door haar zijn opgelost. Wat de landenfunctie betreft heeft de IT-dienstverlener verklaard dat Sensi dit zelf kan instellen en dat zij niet wist dat dit nog een obstakel was. De IT-dienstverlener heeft tijdens de comparitie niet meer gereageerd op de stelling van Sensi dat de zoekfunctie het niet deed. Wel heeft de IT-dienstverlener aangevoerd dat zij van Sensi geen testresultaten kreeg en dus ook niet wist welke problemen mogelijk nog speelden.

Volgens Sensi moeten -bij toewijzing van de gevorderde ontbinding van de overeenkomsten- de verrichte prestaties ongedaan worden gemaakt. Dit betekent dat de IT-dienstverlener de reeds betaalde facturen aan Sensi moet terugbetalen en Sensi de software moet teruggeven. Dit kan Sensi niet doen, omdat ze de software nooit heeft ontvangen. Omdat Sensi niets heeft gehad aan de door de IT-dienstverlener geleverde prestaties, moet volgens Sensi de waarde van de prestaties worden bepaald op nihil. Wanneer een prestatie niet aan de verbintenis heeft beantwoord behoeft niet de economische waarde te worden vergoed maar de subjectieve waarde, dat wil zeggen de waarde die de prestatie voor de ontvanger heeft gehad.

Argumenten IT-dienstverlener

• Sensi heeft niet voldaan aan haar klachtplicht (artikel 6:89 BW)

De IT-dienstverlener wijst hetgeen door Sensi is aangevoerd af. Volgens de IT-dienstverlener heeft Sensi niet voldaan aan haar klachtplicht (artikel 6:89 BW). Er is bovendien geen sprake van verzuim, wanprestatie of enige (andere) grondslag voor ontbinding van de overeenkomsten en/of schadevergoeding. Er is geen sprake van verzuim omdat Sensi IT-dienstverlener nooit in gebreke heeft gesteld, en er zijn ook geen fatale termijnen overeengekomen. Volgens de IT-dienstverlener is Sensi zelf in schuldeisersverzuim door niet aan haar betalingsverplichtingen te voldoen en te weigeren de webshop verder te testen, althans geen (volledige) testresultaten terug te koppelen. Als er wel sprake is van verzuim, dan kan Sensi daaraan niet de gevolgen verbinden die zij wil.

• Software is nooit 100% bugvrij en Magento-bugs vallen buiten de scope van de overeenkomsten

Volgens de IT-dienstverlener hebben zijn niet afgesproken dat de webshop bugvrij zou zijn. Software is nooit 100% bugvrij. Daarnaast vallen Magento-bugs buiten de scope van de overeenkomsten en dient voor het oplossen van deze bugs afzonderlijk te worden betaald. Partijen hebben geen afspraken over de performance van de webshop gemaakt. De webshop bevat dezelfde functionaliteiten als de bestaande webshop, plus meer dan dat.

• Sensi was zelf deskundig op het gebied van ICT-ontwikkeling

Sensi was zelf deskundig op het gebied van ICT-ontwikkeling, want zij had daarvoor meerdere mensen in dienst. Het is de keuze van Sensi geweest om het door de IT-dienstverlener opgeleverde project niet verder te testen en/of te accepteren. Het is ook de keuze van Sensi geweest om de facturen niet te betalen en de door IT-dienstverlener gemaakte software niet te gebruiken. Het was een interne, politieke keuze van Sensi om te stoppen met de opgeleverde webshop en daar lag geen tekortkoming van de IT-dienstverlener aan ten grondslag.

• IT-werkzaamheden kunnen niet ongedaan gemaakt wordt

Mochten de overeenkomsten worden ontbonden, dan heeft dat niet tot gevolg dat de IT-dienstverlener alle betaalde facturen aan Sensi moet terugbetalen. De IT-dienstverlener heeft werkzaamheden verricht die naar hun aard niet meer ongedaan kunnen worden gemaakt. Niet is komen vast te staan dat de webshop voor Sensi geen enkele waarde had. De door Sensi gevorderde schadevergoeding moet worden afgewezen.

Beoordeling door rechter

Aan Sensi kan worden toegegeven dat de door haar genoemde problemen essentiële functies van de webshop betreffen en dat zij na 2,5 jaar (want zo ver in de tijd waren partijen intussen beland) mocht verwachten dat deze functies probleemloos zouden zijn.

Sensi heeft (niet uitputtend) een drietal klachten benoemd: de betaalfunctie, de landenfunctie en de zoekfunctie. De IT-dienstverlener heeft die klachten niet zozeer betwist maar gesteld dat niet zij maar de payment provider verantwoordelijk is voor de betaalproblematiek en dat die snel is opgelost (wat Sensi niet heeft kunnen bevestigen), dat de landenfunctie een aangelegenheid van Sensi zelf is en over de zoekfunctie heeft zij niets gezegd. Hierboven is reeds overwogen dat aan Sensi kan worden toegegeven dat deze functies voor haar essentieel zijn. Tijdens de comparitie heeft zij in dit verband toegelicht dat haar omzet en daarmee haar inkomsten volledig over de webshop verloopt. De rechtbank leidt uit dit een en ander af dat de webshop op 2 oktober 2018, zoals Sensi heeft gesteld, nog essentiële manco’s had. Tegen deze achtergrond valt het te billijken dat Sensi na haar eerste bevindingen niet verder is gegaan met het uittesten van de op 2 oktober 2018 opgeleverde versie.

IT-dienstverlener ook verantwoordelijk voor bugs in open source software

De rechtbank volgt de IT-dienstverlener niet in haar standpunt dat bugs in de software van Magento voor rekening van Sensi komen. Sensi is met de IT-dienstverlener in zee gegaan omdat zij wilde overstappen naar een webshop met een open source karakter. De IT-dienstverlener met ervaring in toepassing van Magento zou daarin kunnen voorzien. IT-dienstverlener heeft verklaard dat zij uitsluitend met Magento werkt en dat zij hier grote ervaring mee heeft. Gelet hierop mocht Sensi ervan uitgaan dat de IT-dienstverlener een webshop zou leveren zonder noemenswaardige bugs en dat de IT-dienstverlener eventuele tekortkomingen in Magento voor eigen rekening zou wegnemen. Dat zou volgens de rechter anders zijn wanneer hierover tussen partijen uitdrukkelijk andere afspraken zouden zijn gemaakt maar daarvan is niet gebleken. Anders gezegd: Sensi hoefde niet te verwachten dat bugs in Magento voor haar rekening zouden zijn. In dit verband rijst bovendien de (door Sensi opgeworpen) vraag waarom alleen zij de ontwikkeling en verbetering van Magento zou moeten financieren. Op die vraag is geen passend antwoord gekomen.

Garantiebepaling

Hieraan kan worden toegevoegd dat in de overeenkomsten een garantiebepaling is opgenomen op grond waarvan IT-dienstverlener opkomt voor verborgen gebreken. De IT-dienstverlener heeft niet uitgelegd, of toegelicht, waarom bugs in Magento buiten deze garantiebepaling zouden vallen. Dit betekent dat de IT-dienstverlener de tijd die zij heeft besteed aan het oplossen van bugs in Magento niet bij Sensi in rekening kan brengen.

Meerwerk inzichtelijk maken

Voor meerwerk geldt dat dit pas bij Sensi in rekening kan worden gebracht wanneer de werkzaamheden van de IT-dienstverlener (nieuwe) wensen van Sensi betreffen die niet binnen de oorspronkelijke leveringsomvang (scope) vallen. Overeengekomen is dat de IT-dienstverlener voor Sensi een nieuwe website zou maken met toepassing van open source software van Magento. Tijdens de comparitie van partijen heeft de IT-dienstverlener verklaard dat de nieuwe webshop ten minste dezelfde functionaliteiten zou hebben als de bestaande webshop, waarbij het voordeel voor Sensi eruit bestaat dat zij van een maatwerk webshop overgaat naar een gemakkelijk te onderhouden webshop gebaseerd op openbare software.

Sensi heeft betwist dat de facturen waarvan de IT-dienstverlener betaling verlangd meerwerk bevatten. Het ligt dus op de weg van de IT-dienstverlener om inzichtelijk te maken dat met de facturen meerwerk in rekening is gebracht. Uit de door IT-dienstverlener overgelegde facturen kan echter niet worden afgeleid wat meerwerk is en wat betrekking heeft op het herstellen van bugs. De IT-dienstverlener heeft dat ook niet op een andere manier inzichtelijk gemaakt. Dat had, zoals gezegd, wel op haar weg gelegen om te doen. De enkele verwijzing naar afspraken die zijn gemaakt over het in rekening brengen van meerwerk en naar de registratie in JIRA is, zonder nadere onderbouwing of toelichting, onvoldoende. Te meer waar in de ontwikkelovereenkomst met zoveel woorden is bepaald dat eventueel meerwerk apart zal worden geoffreerd. Dit betekent dat de IT-dienstverlener, gelet op de betwisting van Sensi, onvoldoende inzichtelijk heeft gemaakt dat haar facturen (of welk deel van haar facturen) nieuwe wensen van Sensi betreffen.

Lees hier de gehele uitspraak: ECLI:NL:RBROT:2020:1530