Moet de opdrachtgever of ontwikkelaar de broncode veiligstellen?

de buitencontractuele zorgplicht van een IT-dienstverlener

Moet de opdrachtgever of ontwikkelaar de broncode veiligstellen?

Een software engineer heeft als vrijwilliger software ontwikkeld voor een organisatie. Aan die samenwerking is een einde gekomen. Op enig moment heeft gedaagde de computer waarop haar server draaide laten formatteren en vervolgens verkocht. De software engineer wil dat opdrachtgever hem de broncode van de door hem ontwikkelde software afgeeft en, wanneer dat niet meer mogelijk is, dat gedaagde hem schade vergoedt die hij daardoor lijdt.

De auteursrechthebbende van de broncodes

De software engineer stelt auteursrechthebbende van de broncodes te zijn. Hoewel opdrachtgever dat betwist, is (ook) op grond van de stellingen van opdrachtgever voldoende duidelijk dat het daadwerkelijke functioneel ontwerp, dat zijn neerslag vindt in de broncodes, is gemaakt door de vrijwilliger.  Opdrachtgever voert aan dat de vrijwilliger (slechts) het feitelijke programmeerwerk voor zijn rekening heeft genomen. Ook voert opdrachtgever aan dat het voor haar een raadsel is waaruit de broncode zou bestaan. Daarnaast staat vast dat de software engineer als vrijwilliger bij opdrachtgever betrokken is geraakt omdat hij over specialistische kennis op dat terrein beschikt. Volgens opdrachtgever is hij benaderd omdat hij een software engineer is en daardoor gespecialiseerd in het programmeren en schrijven van computersoftware.

Geen auteursrechtelijke bescherming voor idee en ontwerp

Het Hof betoogt dat uit niets blijkt dat de vrijwilliger de broncode naar het ontwerp van opdrachtgever en onder diens leiding en toezicht als bedoeld in artikel 6 Auteurswet heeft geschreven, zoals opdrachtgever stelt. Vrijwilliger is bij opdrachtgever betrokken omdat hij over softwarekennis beschikt. Dat het idee van het bouwen van een database afkomstig was van de opdrachtgever en dat hem informatie is aangeleverd (waaronder persoonsgegevens) doet niet ter zake, omdat die elementen geen auteursrechtelijke bescherming genieten. Een idee kan niet auteursrechtelijk beschermd worden en ook vertrouwelijke informatie is geen werk in auteursrechtelijke zin. Het is ook niet zo dat vrijwilliger een auteursrecht claimt op informatie die hij van opdrachtgever heeft ontvangen die in het softwareprogramma terecht is gekomen.

Broncodes: eigen, oorspronkelijk karakter en persoonlijk stempel van maker

Broncodes hebben in het algemeen een eigen, oorspronkelijk karakter en dragen het persoonlijk stempel van de maker en zijn dus werken in de zin van artikel 10 van de Auteurswet. Dat ook anderen dan vrijwilliger een broncode kunnen schrijven betekent niet dat hij geen auteursrecht op de door hem geschreven broncode heeft.

Geen overdracht auteursrecht in vrijwilligersovereenkomst

Met het sluiten van de vrijwilligersovereenkomst heeft de vrijwilliger niet het auteursrecht op de broncode aan opdrachtgever overgedragen. Dat staat er niet. In de vrijwilligersovereenkomst staat alleen dat de software engineer voor opdrachtgever een database zal bouwen. Daarmee heeft opdrachtgever niet het auteursrecht van de software engineer op de broncode verkregen. Opdrachtgever heeft geen feiten gesteld waar een dergelijke overdracht uit blijkt.

Auteursrecht verplicht(te) opdrachtgever niet de broncodes voor vrijwilliger veilig te stellen

Tussen partijen is niet in geschil dat opdrachtgever met instemming van de software engineer het gebruik van de broncodes heeft gehad. De software engineer stelt dat hij opdrachtgever een gebruiksrecht op de software (een licentie) heeft verstrekt. Tussen partijen is niet in geschil dat voor zover een licentieovereenkomst heeft bestaan, die overeenkomst is geëindigd. Dat betekent dat opdrachtgever de broncode niet langer mag gebruiken. Opdrachtgever heeft dat ook niet gedaan. Het auteursrecht legt aan opdrachtgever niet de verplichting op om de broncode voor vrijwilliger veilig te stellen.

Formateren computer geen schending van auteursrechten

Het na het einde van de licentieovereenkomst laten formatteren van de computer waarop de server van opdrachtgever draaide (waar de broncode op stond) en vervolgens verkopen van die computer, raakt het auteursrecht van vrijwilliger op de broncode niet. Opdrachtgever heeft daarmee het auteursrecht van vrijwilliger niet geschonden. Vrijwilliger heeft nog steeds auteursrecht op de broncode.

Geen afspraken dat opdrachtgever de broncode voor vrijwilliger veilig zou stellen

Zonder toelichting, die ontbreekt, volgt uit de (beweerde, want betwiste) afspraak dat de (volledige) broncode in eerste instantie enkel en alleen op de server van opdrachtgever wordt opgeslagen, niet dat op opdrachtgever de verplichting rustte om de broncode voor vrijwilliger veilig te stellen. Vrijwilliger heeft op de zitting bij het hof duidelijk gemaakt dat er valide redenen waren om de broncode op de server van opdrachtgever te schrijven, maar ook dat betekent niet dat voor opdrachtgever duidelijk was of moest zijn dat zij ervoor verantwoordelijk was dat de auteursrechtelijk beschermde creatie van vrijwilliger op een drager behouden bleef. Op grond van de bewoordingen van de afspraken zoals vrijwilliger stelt dat die zijn gemaakt, hoefde voor opdrachtgever niet duidelijk te zijn dat zij dat risico droeg. Daarvoor is nodig dat vrijwilliger opdrachtgever in duidelijke bewoordingen voor een dergelijk risico heeft gewaarschuwd, en opdrachtgever had het dragen van dat risico moeten accepteren. Vrijwilliger heeft geen feiten en/of omstandigheden gesteld waar dat uit blijkt. Het hof neemt daarbij in aanmerking dat opdrachtgever zelf niet beschikt over specialistische kennis op dat terrein, terwijl de software engineer juist als vrijwilliger bij opdrachtgever betrokken is geraakt omdat hij wél over die kennis beschikt.

Lees hier de uitspraak